Biyodizelde yeşeren umutlar önce bekleyişe, sonra da hüsrana dönüştü.
4-5 yıl önce ortaya çıkan biyodizel akımı çevreci kaygılar ve yerli kaynak arayışı amaçlarına hitap ediyordu. Bu nedenle hızla gelişen piyasada girişimciler pekçok yatırım gerçekleştirdi.
Atık yağ toplama tesisleri, kanola ve aspir ekimi için çiftçilerle yapılan anlaşmalar, biyodizel üretim tesisleri bu dönem içinde yapılan yatırımlardandı.
İlk zamanlar kârlı yatırımlar olarak tanımlanabilecek bu girişimler fiyat rakabeti açısından biyodizelin geride kalmasıyla cazibesini yitirdi. Çoğu yatırımcının büyük umutlara kurdukları biyodizel tesisleri ya atıl duruma düştü ya da neredeyse kapanmak üzere.
Biyodizel üreticilerinin motorinle rekabet edebilmesi için devletten beklenen teşvik yasasının hayata geçmeyişini sektörün çöküşünü hazırlayan neden olarak gören yatırımcılar yasal düzenleme bekleyişini sürdürüyor.
Anadolu Ajansı’na konuşan Adana’da kurulu Paksoy Yağ Fabrikaları Genel Müdürü Bülent Şen, konuyla ilgili şunları belirtiyor:
”2005 yılında yurt genelinde yaklaşık 2 milyon ton kurulu kapasite vardı. Çok sayıda firma çiftçiler ile anlaşma yaparak yağ bitkisi yetiştiriyordu. Biyodizel hem firmalar hem çiftçiler hem de çevrenin korunması için büyük umut olmuştu. Ancak, beklenen yasal düzenlemeler gerçekleşmeyip, biyodizel fiyatı artınca motorin ve mazot ile rekabet edemez hale geldik. Biyodizel fiyatları motorinin üstüne çıktı. Böyle olunca da ilgi azaldı. Büyük umutlarla kurulan çoğu tesis atıl duruma geldi. Yola çok iyi başlayan sektör şu an bitme noktasında.”
Paksoy Yağın 300 ton üretim kapasiteli, 2 milyon dolarlık tesisleri talep olmadığı için kapalı durumda.
Biyodizelciler Ne İstiyor?
Biyodizel üreticileri sektörün tekrar canlanabilmesi için, ABD gibi ülkelerde uygulanan biyodizelin motorinle karıştırılması(harmanlama) için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini düşünüyor.
Bu yöntemde biyodizelin yüzde 2-5 oranında normal motorine katılması zorunlu tutuluyor.
Sektörün istediği bir diğer teşvik de biyodizelden ÖTV alınmaması.