Norm Enerji Sistemleri Ltd. Müdürü İbrahim Erkan Yenen’le Türkiye’de Yenilenebilir Enerji konulu röportaj metni:
Türkiye’de yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik ilgiyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
İçeride özellikle rüzgarda ilgi büyük ki bunda devlet teşviklerinin rüzgar özelinde belli ve küresel ölçekte görece iyi olmasının payı büyük. Güneş enerjisinde ise uzun süredir çıkması beklenen yasa bir türlü çıkmadığı için ilgi kadük kaldı. Oysa yerli üretim için bile hazırlıklarını yapmış firmalar var. Yine çok sayıda yabancı yatırımcının, Türkiye’de güneş enerjisi yatırımı yapma düşüncesi ile, üyesi ve ilişkide olduğumuz sivil oluşumlara, Türkiye’deki teşvikler konusunda bilgi alma amacıyla başvuru yaptığını biliyoruz. Potansiyelin bu denli yüksek olduğu bir ülkede hala yasanın çıkmamış olmasına yabancı yatırımcılar da anlam veremiyor. Bu koşullarda yabancı yatırımcının tercihini başka ülkelerden yana kullanması doğal sonuç. Özetle, ilgi açısından sorun yok. Sorun malum!
Norm Enerji yenilenebilir enerji kaynaklarının önemini nasıl değerlendiriyor? Bu konudaki yatırımlarınız; ileriye yönelik projeleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Enerjide, maliyetlerin düşürülmesi ve kaynak çeşitliliği ile güvenliği ülkemiz için temel konular. Enerji politikalarımızı oluştururken sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji çözümlerine de gereken desteği sağlamak zorundayız. Bunların devlete ek yük getirmeyeceğini, bilakis tasarruf sağlayacağını görmeliyiz. GES’lerde, çeşitli güçlerdeki elektriğin tüketildiği yerde üretileceğini, bu sayede, devletin; üretim, iletim, kayıp-kaçak ve işletme-bakım gibi maliyet kalemlerinden tasarruf edeceğini görmeliyiz.
Yaklaşık 15 yıldan bu yana enerji sektöründe faaliyet göstermekteyiz. Norm Enerji olarak güneş enerjisi alanında saha geliştirme, projelendirme, lisans başvuru dosyası hazırlama, ürün temini, montaj, devreye alma, işletme ve bakım ile PV modül üretim hattı dahil A’dan Z’ye her türlü bilgi ve hizmeti veriyoruz. Gerekli olan tüm hizmet ve ekipmanı tek kaynak-tek muhatap olarak sunan tek kurumsal yapıyız. Sunduğumuz “tek kaynak-tek muhatap” olanağı ile öne çıkmakta ve tercih edilmekteyiz.
Prensip olarak kendi alanında tanınmış önemli markaların temsilciliğini yapmaktayız. Son olarak, kısa bir süre önce, temsilcisi olduğumuz firmalar arasına, ileri teknoloji solar panel üreticisi Sunrise Solartech de katıldı. Yıllık üretim kapasitesi 1250MW ‘a ulaşan ve ana ürünleri 2W’den 300W’ye kadar mono ve kristal solar, thin film modüller olan SUNRISE SOLARTECH, Türkiye ile birlikte Almanya, İspanya, İtalya, Yunanistan, Fransa, Belçika, Kore, Çin ve Amerika’daki birçok sistem kurucu ve dağıtımcısına ürün temin ediyor.
Uluslararası tüm kalite sertifikalarına ve fabrika test raporlarına sahip olan Sunrise ile önümüzdeki dönemde; güneş enerjisinde kaliteli, ekonomik, ileri teknolojili ve garantili çözümler sunarak kendimize alan açmayı amaçlıyoruz. Yatırımcılara yönelik olarak finansman desteği dahil paket çözümlerimiz mevcut.
Devletin yenilenebilir enerji politikasına yönelik yorumlarınız neler? Bu konuda bir an önce atılması gereken adımlar neler sizce? Yatırım için herkes bir şekilde araştırma, analiz ve hazırlık yapmakta.
Her fırsatta yenilenebilir enerjinin vazgeçilmezliği vurgulanıyor. Güneş özelinde teknoloji yoğun, yerli üretim destekli yatırım piyasası oluşturma amaçlı, küresel dengelere uygun bir yasa çıkarılması için çalışıldığı yineleniyor. Bunlar elbette müsbet. Ancak, günümüzde zamanın en büyük ekonomik değerlerden biri olduğu da unutulmamalı. Yasanın geciktiği her gün Türkiye’de güneşten elektrik üretimi potansiyelinde azalma oluyor. Çünkü, ‘potansiyel’ sadece coğrafik değişkenler demek değil. İlk yatırım maliyeti fazla, teknoloji yoğun ve bu özellikleri ile devlet teşviklerine bağımlı, muhtaç bir alan güneş enerjisi alanı. Tüm dünyada sektörün bu şekilde geliştiği görülüyor. Bir süre önce sektör mensupları olarak, “dünya dengeleri gözetilmeli, aksi halde yasa ölü doğabilir” diyorduk. Geldiğimiz noktada ise bir sektör mensubu olarak daha fazla zaman kaybetmektense başlangıç için eksik, yetersiz ancak zamanla revize edilebilecek bir yasaya razı durumdayız. Yatırım yapan birçok girişimci hevesini, umudunu yitirme arifesinde. Talebin oluşması ile birlikte başta PV olmak üzere, yerli üretimin de arz tarafında sektörde yerini almak için şimdiden hazırlandığını görüyoruz.
İbrahim Erkan YENEN
Şirket Müdürü
Norm Enerji Sistemleri Ltd.
Mayıs 2010