Komisyonda
yapılan değişiklikle nükleer santral yapımına ilişkin süreç
hızlandırıldı. Buna göre, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun
şartlarını karşılayan firmalar kanun yürürlüğe girdikten
sonra iki ay içinde yapılacak yarışmaya katılabilecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) üretim lisansı
alma şartı da kaldırıldı. Böylece EPDK yarışmada devredışı
bırakıldı.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in, Hazine’ye yük oluşturacağı
gerekçesiyle veto ettiği atık ve söküm maliyetleri için oluşturulan
fon ise yeniden düzenlendi. Şirketler bu fonlara 40 yıl boyunca
kilovatsaat başına 0.15 sent katkı payı yatıracak.
DENETİM SORUNU DA ÇÖZÜLDÜ
Yine Sezer’in veto ettiği kamunun nükleer santral için kuracağı
şirketin denetimi sorunu da çözüldü. Buna göre kamu şirketi,
kamu iktisadi teşekkülü statüsüne alındı. Denetim, Meclis
adına KİT Komisyonu tarafından yapılacak. Özel şirketler,
Özelleştirme Yasası çerçevesinde bu KİT'e ortak olabilecek.
Nükleer Enerji Yasasının Metni:
NÜKLEER GÜÇ SANTRALLARININ
KURULMASI VE İŞLETİLMESİ İLE ENERJİ SATIŞINA
İLİŞKİN KANUN
Kanun No.
5654 |
|
Kabul
Tarihi: 8/5/2007 |
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; enerji
plan ve politikalarına uygun biçimde, elektrik
enerjisi üretimi gerçekleştirecek nükleer güç
santrallarının kurulması, işletilmesi ve enerji
satışına ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
b) EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
c) EÜAŞ: Elektrik Üretim Anonim Şirketini,
ç) İÇH: İşletmeden çıkarma hesaplarını,
d) Perakende ve toptan satış lisansı: Elektrik enerjisinin
tüketicilere satışını gerçekleştirmek üzere
EPDK'dan alınan lisansları,
e) Santral: Elektrik enerjisi üretilen nükleer güç
santrallarını,
f) Şirket: Santraldan elektrik enerjisi
üretimi yapmak amacıyla EPDK'dan lisans almış üretim
şirketini,
g) TAEK: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,
ğ) TETAŞ: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim
Şirketini,
h) URAH: Ulusal radyoaktif atık hesabını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Santrallarda Elektrik
Enerjisi Üretiminde
Uygulanacak Usûl ve Esaslar
Santral kuracak şirketin belirlenmesi
MADDE 3- (1) Yapılacak nükleer güç
santrallarına ilişkin olarak ilgili bakanlık ve
kurumların görüşleri alındıktan sonra Bakanlık
tarafından, bu Kanun kapsamında santral kuracak
ve işletecek şirket ve/veya şirketlerin seçilmesi
süreci başlatılır.
(2) Bu sürece, TAEK'in belirlediği ölçütleri karşılayan
şirketler katılabilir.
(3) Kanundan yararlandırılacak şirket veya şirketler,
Bakanlık tarafından megavat-elektrik (MWe) cinsinden
toplam santral kapasitesi, santrala yönelik yer
tahsisi, lisans bedeli ve altyapıya yönelik teşvikler
ile tekliflerin yapılmasına ve değerlendirilmesine
ilişkin usûl ve esasların belirlenmesi ve Bakanlar
Kurulunca onaylanmasını takiben yapılacak yarışma
sonucu seçim ile belirlenir.
(4) Bu Kanun kapsamında, işletmeye girdikten sonraki
onbeş yıllık süre boyunca şirketler tarafından
yıllara sarî olarak teklif edilecek elektrik enerjisi
üretim miktarları ile yine şirketler tarafından
perakende ve toptan satış lisansı sahibi şirketlere
teklif edilecek yıllık birim elektrik enerjisi satış
fiyatlarının çarpımı sonucu oluşacak elektrik
alım bedellerinin önceden saptanmış belirli bir
iskonto haddi üzerinden yarışmanın yapıldığı tarihe
indirgenmiş değerlerinin toplamı olarak en düşük
teklifi veren şirket veya şirketler bu Kanun hükümlerinden
yararlanmaya hak kazanır.
Uygulama esasları
MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamında üretilen
elektrik enerjisinin satışında aşağıda yer alan
esaslar uygulanır:
a) Perakende ve toptan satış lisansı sahibi tüzel
kişiler santraldan üretilen elektrik enerjisini
onbeş yıllık ikili anlaşmalar çerçevesinde satın
alır. Bu Kanun kapsamında toptan ve perakende satış
lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından üstlenilecek
elektrik enerjisi alımına ilişkin hükümler lisanslarına
derç edilir.
b) Toptan ve perakende satış şirketlerine satışı
yapılacak miktarla santralın üreteceği elektrik
miktarı arasında kontrata bağlanamayan bir üretim
fazlası oluşursa, bu miktar için TETAŞ alım anlaşması
yapar.
(2) Ancak Bakanlık tarafından gerçekleştirilecek seçim sürecine
katılmaksızın santral yapacak şirket veya şirketler bu madde
hariç Kanunun diğer hükümlerine tâbidir.
Lisans, izin ve yükümlülükler
MADDE 5- (1) Şirket, bu Kanun ve diğer
mevzuatın gerektirdiği her türlü izin, ruhsat ve
lisansı almakla yükümlüdür.
(2) Şirket santralın kurulması aşamasında oluşabilecek
herhangi bir zararın tazminine yönelik, zorunlu
yatırım sigortası yaptırmakla ve santralın faaliyeti
süresince oluşacak atıkların taşınması, depolanması
ve/veya bertaraf edilmesi ile ilgili her türlü finansal
maliyetlerin ve santralın işletme süresinin sonunda
işletmeden çıkarma masraflarının karşılanması
için oluşturulacak fonlara katkı ile yükümlüdür.
(3) Şirket, TAEK'in belirleyeceği kurallar çerçevesinde
yakıt temininden sorumludur.
(4) Atık yönetimi kapsamında geçici depolama
veya nihaî depolama yerinin belirlenmesine, depolama
tesisinin inşasına, lisanslanmasına, işletilmesine
ve işletmeden çıkarılmasına, geçici depolama
yerinde muhafaza edilecek veya nihaî depolama
yerinde bertaraf edilecek kullanılmış yakıt ya
da yüksek seviyeli atıkların taşınmasına ve işlenmesine,
radyoaktif atıkların yönetimini sağlayacak araştırma,
geliştirme faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin
maliyetleri ve nükleer güç santralının sökümünden
dolayı oluşacak maliyetleri karşılamak amacıyla
şirketin katkıda bulunacağı URAH ile İÇH oluşturulur.
Şirket, TAEK tarafından yayınlanan usûl ve esaslara
göre URAH ve İÇH’ye ödeme yapmakla yükümlüdür. URAH
ve İÇH’ye ilişkin işlemler tüm vergilerden muaftır.
Bu hesapların oluşturulması ve idaresine ilişkin
usûl ve esaslar, TAEK'in ve Hazine Müsteşarlığının
görüşü alınarak Bakanlık tarafından belirlenir.
Ödenecek payları zamanında yatırmayanlar için
21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usûlü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
URAH ve İÇH adına tahsil edilen gelirler amacı dışında
kullanılamaz.
(5) Nükleer yakıt, radyoaktif madde veya radyoaktif
atık taşınırken veya santralda bir kaza olması durumunda,
nükleer enerji alanında üçüncü kişilere karşı sorumluluğa
ilişkin olarak Paris Sözleşmesi ve diğer ulusal ve
uluslararası mevzuat hükümleri uygulanır.
Kamu iştiraki ve yatırımı
MADDE 6- (1) Bu Kanundan yararlanmaya
hak kazanan şirket ile bir iktisadî devlet teşekkülü,
8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde
iştirak ilişkisi kurabilir.
(2) Kamu şirketleri bu Kanun kapsamındaki santralları
yapabilir. Bu amaçla Bakanlar Kurulunca, santral
kurmak, kurdurmak ve/veya işletmek, işlettirmek
ve üretilen elektriğin satışını yapmak üzere 233
sayılı KHK’ye tâbi olmaksızın özel hukuk hükümlerine
tâbi şirket kurulmasına karar verilebilir. Bu
kapsamda kurulacak şirkete özel sektör şirketleri
talep ettikleri oranda ortak olabilirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Teşvikler
MADDE 7- (1) Bakanlar Kurulu, kurulacak
santrala ilişkin teknoloji edinmeye yönelik yatırımlar
ile işletme personelinin eğitimini teşviklerden
yararlandırabilir.
(2) Bu Kanun kapsamında üzerinde santral kurulacak
taşınmazların Hazinenin özel mülkiyetinde veya
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması
halinde, bu taşınmazlar üzerinde şirket lehine,
Maliye Bakanlığı tarafından diğer kamu kurum veya
kuruluşlarının mülkiyetinde bulunması halinde ise Bakanlar
Kurulu kararı ile bedelsiz olarak kullanma izni, irtifak
hakkı tesis edilir. Bu taşınmazlara ilişkin sözleşmelerin
sürelerinin sonunda, maliyeti 5 inci maddenin
dördüncü fıkrası kapsamında oluşturulan fonlardan
karşılanmak üzere nükleer güç santralının sökülmesi
zorunludur. Söküm işinden ve taşınmazın çevre kuralları
kapsamında kabul edilebilir hale getirilerek
Hazineye iadesinden şirket sorumludur. Bu işlemler
için fon kaynaklarının yetersiz kalması durumunda
maliyetler Hazine tarafından karşılanır.
Uygulamaların koordinasyonu
MADDE 8- (1) Bu Kanunun uygulanmasında
gerekli koordinasyon Bakanlık tarafından sağlanır.
Yaptırımlar
MADDE 9- (1) Bu Kanunun hükümlerine
aykırı hareket eden toptan ve perakende satış lisansı
sahibi tüzel kişiler hakkında EPDK tarafından 20/2/2001
tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun
11 inci maddesi hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.
Bu işlemlerin sebep olacağı sözleşme iptalleri
sonucu açığa çıkacak elektrik enerjisi TETAŞ tarafından
alınacaktır.
Düzenleyici kurum
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Nükleer faaliyetlerin
düzenlenmesi için bir kurum kurulana kadar düzenleme
ve denetleme işlemlerini yerine getirmek için
TAEK gerekli önlemleri alır. TAEK özel bilgi ve ihtisas
gerektiren işlerde kadro aranmaksızın uygun nitelikli
yerli ve yabancı uyruklu sözleşmeli personel çalıştırabilir.
Bunlara ödenecek ücret ve diğer malî haklar Başbakan
tarafından belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 2- (1) EÜAŞ tarafından
kömür tahsis (rödövans) ihalesi sonucunda kömür
kullanım hakkı elde edecek şirketler tarafından
yapılacak 1000 MW üzeri güçte yerli kömür yakıtlı
elektrik santrallarından 2014 yılı sonuna kadar
işletmeye girenlerin ürettiği elektrik, perakende
ve toptan satış lisansı sahibi şirketlerce bu Kanunun
4 üncü maddesi hükümlerine göre alınır.
(2) EÜAŞ tarafından yapılacak kömür tahsis (rödövans)
ihalesinde isteklilerce, yıllara sarî olarak rödövans
bedeli ile onbeş yıllık süre için yıllara sarî olarak
elektrik enerjisi alım miktarları ve yıllık birim
elektrik enerjisi satış fiyatları teklif edilecektir.
(3) Bu ihalede seçim, şartnamede belirlenecek
esaslar dahilinde, teklif edilecek yıllık üretim
miktarları ile yıllık birim elektrik enerjisi satış
fiyatlarının çarpımı sonucu oluşacak elektrik
alım bedellerinin önceden saptanmış belirli bir
iskonto haddi üzerinden ihalenin yapıldığı tarihe
indirgenmiş değerleri toplamı ile rödövans bedelinin
değerlendirilmesi sonucunda yapılır.
Yürürlük
MADDE 10- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11- (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
|