NÜK­LE­ER GÜÇ SAN­TRAL­LA­RI­NIN KU­RUL­MA­SI VE İŞ­LETİL­ME­Sİ İLE  ENERJİ  SA­TI­ŞI­NA İLİŞ­KİN KA­NUN

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM
Amaç, Kap­sam, Ta­nım­lar ve Kı­salt­ma­lar

Amaç ve kap­sam

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; enerji plan ve politikalarına uygun biçimde, elektrik enerjisi üretimi gerçekleştirecek nükleer güç santrallarının kurulması, işletilmesi ve enerji satışına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Ta­nım­lar ve kı­salt­ma­lar

MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ba­kan­lık: Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­kan­lı­ğı­nı,

b) EPDK: Ener­ji Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­mu­nu,

c) EÜ­AŞ: Elek­trik Üre­tim Ano­nim Şir­ke­ti­ni,

ç) İÇH: İş­let­me­den çı­kar­ma he­sap­la­rı­nı,

d) Pe­ra­ken­de ve/veya top­tan sa­tış li­san­sı: Elek­trik ener­ji­si­nin perakende ve/veya toptan satış faaliyetleri için EPDK’dan alı­nan li­sans­la­rı,

e) San­tral: Elek­trik ener­ji­si üre­ti­len nük­le­er güç san­tral­la­rı­nı,

f) Şir­ket: Santral kuran, elektrik enerjisi üreten ve satan şirket veya şirketleri,

g) TA­EK: Tür­ki­ye Atom Ener­ji­si Ku­ru­mu­nu,

ğ) TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,

h) TE­TAŞ: Tür­ki­ye Elek­trik Ti­ca­ret ve Ta­ah­hüt Ano­nim Şir­ke­ti­ni,

ı) URAH: Ulu­sal rad­yo­ak­tif atık he­sa­bı­nı,

ifa­de eder.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ile Enerji Üretim ve Ticaretine

İlişkin Usul ve Esaslar

San­tral ku­ra­cak şir­ke­tin be­lir­len­me­si

MAD­DE 3- (1) Nükleer güç santrallarının yapılmasına ilişkin seçim süreci Bakanlık tarafından  ve bu Kanundaki usuller uygulanmak suretiyle başlatılır.

(2) TA­EK, Kanunun yürürlük tarihinden itibaren nükleer santral kurup işletecek şirketlerin karşılaması gereken  ölçütleri bir ay içinde yayınlar.

 (3) Bu Kanuna göre yapılacak nükleer güç santralları için yarışmaya katılacaklarda aranacak şartlar, şirketin seçimi, yer tah­si­si, li­sans be­de­li, alt­ya­pı­ya yö­ne­lik teşvik­ler, seçim süreci, yakıt temini, üretim kapasitesi, alınacak enerjinin miktarı, süresi ve enerji birim fiyatını oluşturma usul ve esasları bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra iki ay içerisinde Bakanlık tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunun onayı ile yürürlüğe girecek bir yönetmelikle belirlenir.

(4) Bu Kanuna göre yapımı öngörülen nükleer güç santralları için üçüncü fıkrada belirtilen yönetmeliğin yayımlanmasından sonra en geç bir ay içerisinde teklif almak üzere TETAŞ tarafından ilana çıkılır.

(5) Alınan tekliflerden, TAEK tarafından belirlenen ölçütleri karşıladığı TAEK tarafından belgelenen şirketlerin teklifleri yarışmaya sokulur, bu ölçütleri karşılamayan şirketlerin teklifleri yarışma dışı bırakılır. Alınan teklifler TETAŞ tarafından bu Kanun ve çıkarılacak yönetmelik hükümleri çerçevesinde değerlendirildikten sonra en uygun teklif belirlenerek, ilgili şirketle sözleşme imzalanmasına izin alınmak üzere Bakanlar Kurulunun onayına sunulur. TETAŞ tarafından gönderilen teklifin uygun görülmesi halinde, Bakanlar Kurulunca ilgili şirketle TETAŞ arasında sözleşme imzalanması hususunda izin verilir. EPDK tarafından, sözleşme imzalanması uygun görülen şirkete ilgili mevzuat çerçevesinde lisans verilir. EPDK tarafından lisans verilmesini müteakip, ilgili şirketle TETAŞ arasında, santralın işletmeye girmesinden itibaren onbeş yılı aşmayan enerji satışını düzenleyen sözleşme imzalanır.

Uy­gu­la­ma esas­la­rı

MAD­DE 4- (1) Bu Ka­nun kap­sa­mın­da üre­ti­len elek­trik ener­ji­si­nin sa­tı­şın­da aşa­ğı­da yer alan esas­lar uy­gu­la­nır:

a) Seçilen şirketin sözleşme gereği üreteceği enerji, şirketle TETAŞ arasında imzalanacak sözleşme çerçevesinde TETAŞ tarafından satın alınır. Bu enerji, santralın devreye girmesinden itibaren her yıl, faaliyette bulunan  perakende ve toptan satış lisansı sahibi tüzel kişilere  yapılacak ikili anlaşmalar çerçevesinde satılır.  Perakende ve toptan satış lisansına sahip  tüzel kişilerin alacakları enerji miktarı, bu tüzel kişilerin bir önceki yıla ait Türkiye toplam enerji tüketimindeki payları oranında her yıl belirlenir. Bu Ka­nun kap­sa­mın­da top­tan ve pera­ken­de sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler tarafından ikili anlaşmalarla üst­le­ni­le­cek elek­trik ener­ji­si alı­mı­na iliş­kin hü­küm­ler li­sans­la­rı­na dercedi­lir.

b) TETAŞ tarafından toptan ve perakende satış şirketlerine yapılacak enerji satışına ilişkin usul ve esaslar ile tarafların yükümlülükleri Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

(2) Ancak TETAŞ’la sözleşme yapmayı talep etmeyen şirketler, elektrik piyasası ve nükleer tesislere ilişkin mevzuata uymak kaydıyla bu Kanunun şirket seçimi ve ikili anlaşmalara ilişkin 3 üncü maddesinin birinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları ile 4 üncü maddesinin birinci fıkrası hariç diğer hükümlerine tabi olurlar.

Li­sans, izin ve yü­küm­lü­lük­ler

MAD­DE 5- (1) Şir­ket, bu Ka­nun ve di­ğer mev­zu­atın ge­rek­tir­di­ği her tür­lü izin, ruh­sat ve li­san­sı al­mak­la yü­küm­lü­dür.

(2) Atık yö­ne­ti­mi kap­sa­mın­da ge­çi­ci de­po­la­ma ve­ya ni­hai de­po­la­ma ye­ri­nin be­lir­len­me­si­ne, depo­la­ma te­si­si­nin in­şa­sı­na, li­sans­lan­ma­sı­na, iş­le­til­me­si­ne ve iş­let­me­den çı­ka­rıl­ma­sı­na, ge­çi­ci depo­la­ma ye­rin­de mu­ha­fa­za edi­le­cek ve­ya ni­hai de­po­la­ma ye­rin­de ber­ta­raf edi­le­cek kul­la­nıl­mış yakıt ya­ da yük­sek rad­yo­ak­tif­ se­vi­ye­li atık­la­rın ta­şın­ma­sı­na ve iş­len­me­si­ne, rad­yo­ak­tif atık­la­rın yöne­ti­mi­ni sağ­lay­acak araş­tır­ma, ge­liş­tir­me fa­ali­yet­le­ri­nin yü­rü­tül­me­si­ne iliş­kin ma­li­yet­le­ri ve nükle­er güç santra­lı­nın sö­küm iş­le­min­den do­la­yı olu­şa­cak ma­li­yet­le­ri kar­şı­la­mak ama­cıy­la, Bakanlık ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı ta­ra­fın­dan ya­pı­la­cak dü­zen­le­me ile URAH ve İÇH oluş­tu­ru­lur. URAH ve İÇH’ye iliş­kin iş­lem­ler tüm ver­gi­ler­den müs­tes­na­dır. Bu hesapların oluş­tu­rul­ma­sı, ne­ma­lan­dı­rıl­ma­sı ve ida­re­si­ne iliş­kin usul ve esas­lar, Ba­kan­lık ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı ta­ra­fın­dan bir­lik­te ha­zır­la­na­rak Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­ka­nı ile Ha­zi­ne Müsteşarlı­ğı­nın bağ­lı ol­du­ğu Dev­let Ba­ka­nı­nın ona­yı ve Resmi Gazetede yayımlanması ile yü­rür­lü­ğe gi­rer. Öde­ne­cek pay­la­rı zamanın­da ya­tır­ma­yan­lar için 21/7/1953 ta­rih­li ve 6183 sa­yı­lı Am­me Ala­cak­la­rı­nın Tah­sil Usulü Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. URAH ve İÇH adı­na tah­sil edi­len ge­lir­ler ama­cı dı­şın­da kulla­nı­la­maz.

(3) Şir­ket, TA­EK’in ya­yın­la­ya­ca­ğı öl­çüt­ler çer­çe­ve­sin­de ya­kıt te­mi­nin­den ve iş­let­me dö­ne­mi­nin so­nun­da san­tra­lın dev­re­den çı­ka­rıl­ma­sı ve sö­kü­mün­den so­rum­lu­dur.

(4) Şir­ket, san­tra­lın ku­rul­ma­sı aşa­ma­sın­da olu­şa­bi­le­cek her­han­gi bir za­ra­rın taz­mi­ni­ne yö­ne­lik ya­tı­rım si­gor­ta­sı yap­tır­mak zo­run­da­dır. Ay­rı­ca san­tra­lın fa­ali­ye­ti sü­re­sin­ce olu­şa­cak atık­la­rın taşınma­sı, de­po­lan­ma­sı ve/ve­ya ber­ta­raf edil­me­si ile il­gi­li her tür­lü fi­nan­sal ma­li­yet­le­rin ve san­tra­lın iş­let­me sü­re­si­nin so­nun­da iş­let­me­den çı­kar­ma mas­raf­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sı için oluş­tu­ru­la­cak hesapla­rın her bi­ri­ne 0,15 cent/kWh (ABD Do­la­rı cin­sin­den) kat­kı pa­yı öde­mek­le yü­küm­lü­dür.

(5) Nük­le­er ya­kıt, rad­yo­ak­tif mad­de ve­ya rad­yo­ak­tif atık ta­şı­nır­ken ve­ya san­tral­da bir ka­za olma­sı du­ru­mun­da 29/7/1960 tarihli Nük­le­er Ener­ji Ala­nın­da Üçün­cü Şahıslara Kar­şı Kanuni So­rum­lu­luk Hakkındaki  Pa­ris Sözleş­me­si ve ek değişiklikleri ile di­ğer ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı mev­zu­at hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(6) Santralı kuran şirket, yıllık gelirinin yüzde birini araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ayırmak zorundadır.

Ka­mu iş­ti­ra­ki ve ya­tı­rı­mı

MAD­DE 6- (1) Bu Ka­nun­dan ya­rar­lan­ma­ya hak ka­za­nan şir­ket ile bir ik­ti­sa­di dev­let te­şek­kü­lü, 8/6/1984 ta­rih­li ve 233 sa­yı­lı Ka­mu İk­ti­sa­di Te­şeb­büs­le­ri Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me çer­çe­ve­sin­de iş­ti­rak iliş­ki­si ku­ra­bi­lir.

   (2) Bakanlığın görev vermesi halinde kamu şirketleri bu Kanun kapsamındaki santralları yapabilir, yurt dışında benzer yatırımları  yapabilir veya yatırımlara iştirak edebilir.  Bu amaçla Bakanlar Kurulunca, yurt içinde veya yurt dışında santral kurmak, kurdurmak, işletmek ve/veya işlettirmek ve üretilen elektriğin satışını yapmak üzere özel hukuk hükümlerine tabi şirket kurulmasına karar verilebilir. Bu kapsamda kurulacak şirkette özel sektör şirketlerinin hisse sahibi olmasına izin verilebilir. Kurulacak şirketin denetimi 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayılı  Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre yapılır.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Teş­vik­ler

MAD­DE 7- (1) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ku­ru­la­cak san­tra­la iliş­kin tek­no­lo­ji edin­me­ye yö­ne­lik ya­tı­rım­lar ile iş­let­me per­so­ne­li­nin eği­ti­mi­ni teş­vik­ler­den ya­rar­lan­dı­ra­bi­lir.

(2) Bu Kanun kapsamında üzerinde santral kurulacak taşınmazların Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması halinde, bu taşınmazlar üzerinde şirket lehine Maliye Bakanlığı tarafından, diğer kamu kurum veya kuruluşlarının mülkiyetinde bulunması halinde ise Bakanlar Kurulu kararı ile bedelsiz olarak kullanma izni, irtifak hakkı tesis edilir. Sözleşme sürelerinin sonunda nükleer güç santralının sökülmesi zorunludur. Söküm işinden ve taşınmazın çevre kuralları kapsamında kabul edilebilir hale getirilerek Hazineye iadesinden şirket sorumludur. Söküm maliyeti 5 inci maddenin  ikinci fıkrası kapsamında oluşturulan İÇH’den karşılanır. Bu işlem­ler için İÇH kay­nak­la­rı­nın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da İÇH’den oluş­muş kay­nak­la­rın yüz­de yir­mi­be­şi­ne ka­dar ma­li­yet­ler Ha­zi­ne ta­ra­fın­dan, bunun da yetmemesi halinde şirket tarafından karşıla­nır.

Uy­gu­la­ma­la­rın ko­or­di­nas­yo­nu

MADDE 8- (1) Bu Kanunun uygulanmasında gerekli koordinasyon Bakanlık tarafından sağlanır.

Yap­tı­rım­lar

MAD­DE 9- (1) Bu Ka­nu­nun hü­küm­le­ri­ne ay­kı­rı ha­re­ket eden top­tan ve/veya pe­ra­ken­de sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel ki­şi­ler hak­kın­da EPDK ta­ra­fın­dan 20/2/2001 ta­rih­li ve 4628 sa­yı­lı Elek­trik Pi­ya­sa­sı Ka­nu­nu­nun 11 in­ci mad­de­si hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de iş­lem ya­pı­lır.

Dü­zen­le­yi­ci ku­rum

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- (1) TAEK, nükleer faaliyetlerin düzenlenmesi ve denetlenmesi görevini yerine getirecek yeni bir kurum kurulana kadar  9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu gereğince bu görevine devam eder. TAEK görevlerini yerine getirirken özel bilgi ve ihtisas gerektiren işlerde kadro aranmaksızın uygun nitelikli yerli ve yabancı uyruklu sözleşmeli personel çalıştırabilir. Bunlara ödenecek ücret ve diğer mali haklar Başbakan tarafından belirlenir. 

Yerli kömür yakıtlı santralların teşviki

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2- (1) EÜAŞ, yerli kömür yakıtlı elektrik santralı yapılması amacıyla kömür tahsis (rödovans) ihalesi yapabilir.  

(2) İhale neticesinde yapılacak santralların 1000 megavat (MW) ve üzeri güçte olması ve santralın tamamının 2014 yılı sonuna kadar işletmeye girmesi halinde aşağıdaki hükümler uygulanır:

a) İhalede isteklilerce, yıllara sari olarak rödovans bedeli ile onbeş yıllık süre için birim elektrik enerjisi satış fiyatı ve asgari üretim taahhüdü olarak üretim miktarı teklif edilir. İhalede seçim ise teklif edilen rödovans bedeli ile elektrik enerjisi satış fiyatının ihalenin yapıldığı tarihe indirgenmiş değerlerinin şartnamede belirlenen esaslar dahilinde birlikte değerlendirilmesi sonucu yapılır.

b) İhalenin sonuçlanmasından itibaren üç ay içerisinde, santrallardan üretilecek elektrik enerjisinin alımına ilişkin olarak, ihalede seçilen şirket veya şirketler ile TETAŞ arasında ihale sonucu belirlenen elektrik enerjisi satış fiyatı ve asgari üretim miktarı üzerinden, santralın işletmeye geçme tarihinden itibaren onbeş yıl süreli enerji satış anlaşması imzalanır. TETAŞ’ın enerji alımına ilişkin usul ve esaslar şartnamede belirlenir. TETAŞ tarafından bu Kanun hükümleri çerçevesinde satın alınacak enerji, santralın devreye girmesinden itibaren her yıl, faaliyette bulunan  perakende ve toptan satış lisansı sahibi tüzel kişilere,  yapılacak ikili anlaşmalar çerçevesinde satılır.  Perakende ve toptan satış lisansına sahip bu tüzel kişilerin alacakları enerji miktarı  bu tüzel kişilerin bir önceki yıla ait Türkiye toplam enerji tüketimindeki payları oranında her yıl belirlenir.   Bu Ka­nun kap­sa­mın­da top­tan ve pera­ken­de sa­tış li­san­sı sa­hi­bi tü­zel kişi­ler tarafından ikili anlaşmalarla üst­le­ni­le­cek elek­trik ener­ji­si alı­mı­na iliş­kin hü­küm­ler lisansları­na dercedi­lir. TETAŞ tarafından toptan ve perakende satış şirketlerine yapılacak enerji satışına ilişkin usul ve esaslar ile tarafların yükümlülükleri bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki ay içerisinde Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

c) Santral  sahası hariç olmak kaydıyla, ihale konusu maden sahası ile ihale konusu  projenin gerçekleşmesi için zorunlu olan  baraj ve su alma yapı yerlerinin  kamulaştırmaları şartnamede belirlenecek esaslar çerçevesinde EÜAŞ tarafından bedeli de ödenmek sureti ile yapılır. Yerleri kamulaştırılanların iskanı 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayılı İskân Kanununa göre yapılır.

ç) Yapılacak olan santralların sözleşmelerinde öngörülen sürede işletmeye alınamaması halinde uygulanacak yaptırımlar şartname ve sözleşmelerde yer alır.

d) Gerekli enerji nakil hatları TEİAŞ tarafından, şirketle TETAŞ arasında yapılacak olan sözleşmede belirlenecek olan santral ünitelerinin işletmeye giriş programına uygun olarak yapılır. Gecikmeden dolayı oluşan zararlar TEİAŞ tarafından karşılanır. 

e) İhale kapsamındaki santrallar için,  Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenen  emisyon sınır değerlerini sağlamak kaydıyla, Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinde belirlenen hava kalitesi  sınır değerleri, projenin uygulanmasına imkan verecek şekilde Çevre ve Orman Bakanlığınca yeniden belirlenir.

(3) 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanununun geçici 5 inci maddesi bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren uygulanmaz.

Yürürlük

MADDE 10- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.