Ortadoğu ve Batı arasında petrol enerji nakil hatlarının ortasında bulunan Türkiye jeopolitik konumunun getirdiği avantajların yanında diğer ülke çıkarlarına bağlı olarak bazı sıkıntıları da göğüslüyor.
Dünya ortalamasına göre doğalgazdan enerji üretme oranı ülkemizde yüzde 45'lerde bulunuyor. Bu da sürekli doğalgaza ihtiyaç duymamızı gerektiriyor. Fakat mevcut doğalgaz ihtiyacımızın %60'ı Rusya tarafından karşılanıyor. Tek bir ülkeye bu ölçüde bağlı kalmak güvenli bir enerji politikası için sakıncalı görülürken Türkiye'nin bunu engellemek için yaptığı çabalar da çeşitli nedenlerle havada kalıyor.
Rus bağımlılığından kurtulmaya çalışan Türkiye İran'la yapılan doğalgaz anlaşmasını ABD muhalefeti nedeniyle hayata sokamıyor. Yine Türkiye Rusya Arasında oluşturulmak istene boru hattı Rusya'nın hamleleriyle daha yeni açılmışken tehlikeye girmiş durumda.
Petrolün 120 dolara ulaştığı günümüzde ABD, AB ve Rusya enerji ihtiyacını güvenli yollarla Ortadoğu üzerinden temin etmek istiyor. Fakat bu cephelerin çıkarlarının birbirleriyle uyuşmaması Türkiye'yi bir denge politikası gütmeye zorlarken verilen bazı kritik kararların bu hassas dengeyi bozmayacak özellikte olmasına neden oluyor. Örneğin Türkiye'nin Mavi Akım bağımlılığından kurtulmak amacıyla Türkmenistan ve Kazakistan gazını Yunanistan'a kadar taşımak istemesinin ardından Rusya bu üç ülkeyle de oldukça cazip anlaşmalar imzalamış, Türkiye bu durum karşısında izleyici olmaktan öteye geçememişti.
Türkiye'deki Petrol ve Doğalgaz Boru Hatları
Rusya - Mavi Akım:
Gaz gelişi bakımından sıkıntı bulunmamasının yanında en pahalı doğalgazı aldığımız hat. hatla alınan doğalgazın en olumsuz yanı Mavi Akımla gelen gazı satma hakkımızın bulunmaması. Şu anda yaklaşık doğalgaz maliyeti 300 dolar olmasına karşın Nabucco projesinin gerçekleşmesinin ardından Rusya'nın fiyatı 360 dolara çıkarılacağı belirtiliyor.
Rusya - Batı Hattı:
Ukrayna üzerinden gelen doğalgaz boru hattında kış aylarında kesintiler yaşanıyor. Kiev'in dilediği zaman hattan ücret dahilinde gaz alma yetkisinin olması soğuk havalarda Türkiye'yi zor durumda bırakıyor.
İran - Türkiye Hattı:
2001 yılından bu yana sorunlu olarak çalışan boru hattı için Türkiye Uluslararası tahkime bile gitti. Yıllık 15 milyar metreküp transfer beklenen hattın ortalama nakliyesi 4 milyar metreküplerde seyrediyor.
İran - Türkiye Pars Doğalgaz Hattı:
ABD'nin muhalefetinde olan hat İran'daki Pars 22, 23, 24 sahalarının gazını Türkiye'ye taşımayı hedefliyor. Boru hattının çalışması için ülkemizin 12 milyar dolar civarında bir yatırımı Pars sahasına yapması gerekiyor.
Baku - Tiflis - Ceyhan Ham Petrol Hattı:
2006'da tam kapasite çalışmaya başlayan hatta ham petrol taşınıyor. 1760 kilometre uzunluğundaki boru hattı 4 milyar dolara mal oldu. Türkiye'nin gerçekleştirdiği en başarılı boru hattı olarak kabul ediliyor.
Kerkük - Yumurtalık Petrol Boru Hattı:
Irak savaşından sonra sık sık kesintiler yaşanan hattın güvenliği tam olarak sağlanamadığı için sabote edilmesi en kolay hatlardan biri olarak kabul ediliyor ve Tam kapasite çalıştırılamıyor.
Azerbaycan - Türkiye - Yunanistan Şah Denizi Hattı:
2008 Şubatta açılan boru hattıyla Azeri gazı Yunanistan'a kadar taşınıyor. Türkiye bu gazı Mavi Akımda olanın aksine satma yetkisine sahip. ABD ve Avrupa tarafından desteklenen hat Rusya tarafından engellenmek istiyor. Rusya projeyi engellemek amacıyla Yunanistan'a çok ucuza gaz satmayı planlıyor.
Hazar Geçişli Boru Hattı:
Türkmen ve Kazak doğalgazının önce Yunanistan sonra da tüm Avrupa'ya ulaşması bekleniyordu. Fakat Rusya’nın Kazakistan ve Azerbaycan'la anlaşması projenin durmasına neden oldu.
Mısır Doğalgazı:
Mısırdan başlayan hattın önce Ürdün'e, sonra Suriye ve en sonunda Türkiye'ye ulaşması bekleniyor. Şu anda Suriye'ye kadar gelen hattın Türkiye'ye ulaşması için yeni bir ihale yapılması gerekiyor. Yıllık 4 Milyar metreküp gaz taşıması planlanan hatta ABD, Rusya ve İsrail sıcak bakmıyor.
|
